Khoa Phẫu thuật Khớp háng và Khung chậu U SỤN MÀNG HOẠT DỊCH KHỚP HÁNG Ở BỆNH NHÂN NỮ THOÁI HÓA KHỚP HÁNG CÙNG BêN. NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP PHẪ...

 U SỤN MÀNG HOẠT DỊCH KHỚP HÁNG Ở BỆNH NHÂN NỮ THOÁI HÓA KHỚP HÁNG CÙNG BêN. NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP DO DI CHỨNG U SỤN MÀNG HOẠT DỊCH PHÁT HIỆN MUỘN.
Bệnh u sụn màng hoạt dịch (synovial chondromatosis) là một bệnh lý dị sản lành tính của bao hoạt dịch khớp, trong đó các tế bào liên kết của bao hoạt dịch có khả năng tự tạo sụn điều mà bình thường chỉ xảy ra trên mặt khớp. Bệnh được đặc trưng bởi sự hiện diện của nhiều tổ chức vôi hóa lỏng lẻo trong khớp có thể ảnh hưởng đến hoạt động vận động của khớp đó. Kích thước của các tổ chức vôi hóa có thể thay đổi từ một vài milimet đến vài centimet. Về hình ảnh đại thể trong ổ khớp có các khối sụn nhỏ mọc chồi lên bề mặt, sau đó phát triển cuống và thành các u và cuối cùng trở thành dị vật khớp. Khi những mảnh sụn này cuộn tròn lại, các khối u sụn có thể phá hủy bề mặt khớp, làm mất diện nhẵn gây viêm khớp, thoái hóa khớp.
Theo nhiều nghiên cứu sụn màng hoạt dịch thường hay gặp ở khớp gối chiếm hơn 50 sau đó là các khớp khác như khớp háng và khớp vai, khớp khuỷu, khớp cổ chân. Khi được chẩn đoán là u sụn màng hoạt dịch và bệnh lý gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt thì chỉ định phẫu thuật được đặt ra. Bệnh lý này thường gặp đơn độc không có tổn thương phối hợp kèm theo và hay gặp ở nam giới, việc gặp trên bệnh nhân nữ trẻ tuổi và có thoái hóa khớp háng kèm theo là trường hợp lâm sàng rất hiếm gặp. Sau đây chúng tôi xin được giới thiệu tới quý độc giả và các bạn đồng nghiệp nhân một trường hợp u sụn màng hoạt dịch khớp hang trên bệnh nhân nữ thoái hóa khớp hang được phẫu thuật thay khớp hang do nhóm phẫu thuật viên Khoa Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao BVDK Xanh Pôn thực hiện tại BV đa khoa tỉnh Hải Dương thời gian vừa qua.
Bệnh nhân nữ 36 tuổi đến khám vì tiền sử xuất hiện đau khớp háng phải 6 năm nay, đầu năm nay triệu chứng có xu hướng trầm trọng hơn. Khai thác bệnh nhân không có tiền sử chấn thương trước đó, biên độ vận động bình thường nhưng xuất hiện đau khi đi lại, đôi khi đau tăng lên về đêm. Tiền sử bệnh lý khác không có gì đặc biệt.
Thăm khám lâm sàng cho thấy không có bất thường vùng quanh khớp háng, không có teo cơ, biên độ vận động chủ động bình thường nhưng xuất hiện đau ở cuối các động tác đặc biệt là gấp và khép háng. Khớp háng trái của bệnh nhân hoàn toàn bình thường.
Trên phim XQ thẳng thường quy thấy hình ảnh thoái hóa khớp háng(dẹt chỏm và hẹp khe khớp) bên phải kèm theo có cấu trúc cản quang vị trí bờ dưới ổ cối tỉ trọng xương sụn

Phim cộng hưởng từ cho thấy có hình ảnh hoại tử chỏm xương đùi phải độ IV theo FICAT & ARLET nhiều cấu trúc canxi hóa khu vực phía trước và dưới vị trí chỏm xương đùi, nằm trong bao khớp háng, nghĩ tới u sụn màng hoạt dịch (synovial chondromatosis).


Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật với chẩn đoán thoái hóa khớp háng phải u sụn màng hoạt dịch háng phải. Phương án được đặt ra là thay khớp háng phải toàn phần không cement. Sau khi phẫu tích bộc lộ bao khớp, thấy chỏm xương đùi biến dạng hoàn toàn, tiến hành lấy bỏ chỏm. Sau khi lấy bỏ chỏm quan sát thấy nhiều tổ chức vôi hóa kèm theo nằm trong bao khớp hang phía dưới với kích thước 3 x 2 cm, một số tổ chức sụn nhỏ kèm theo. Những hình ảnh này càng khẳng định chẩn đoán trước mổ là chính xác về mặt đại thể. Tổ chức chỏm xương đùi và u sụn được phẫu thuật lấy bỏ hoàn toàn và gửi bệnh phẩm làm giải phẫu bệnh.

Bàn luận:
Trước đây đã có nhiều báo cáo về bệnh lý u sụn màng hoạt dịch đơn thuần ở các khớp gối, khớp háng, khớp vai, khớp khuỷu với nam giới chiếm tỉ lệ chủ yếu thì phẫu thuật nội soi khớp háng lấy bỏ u sụn được tiến hành. Cho tới hiện nay chưa nhiều ghi nhận báo cáo về trường hợp bệnh lý này xuất hiện đi kèm với thoái hóa khớp háng gặp ở nữ giới trẻ tuổi. Giả thiết được đặt ra liệu u sụn màng hoạt dịch có trước gây ra viêm, thoái hóa khớp hay là bệnh lý xuất hiện đi kèm cùng sự hình thành của bệnh lý thoái hóa khớp háng. Tuy nhiên với triệu chứng lâm sang gây đau, hạn chế vận động khớp thì đối với trường hợp này chỉ định phẫu thuật thay khớp hang kèm lấy bỏ u sụn được đặt ra là cần thiết tuyệt đối; giúp bệnh nhân giảm đau và cải thiện biên độ vận động. Hiện tại sau phẫu thuật bệnh nhân đã dần ổn định và bắt đầu tập phục hồi chức năng vận động khớp háng.
Qua trường hợp chúng tôi khuyến cáo tất cả các trường hợp đau khớp háng của thanh thiếu niên dù có nguyên nhân chấn thương hay không đều không được chủ quan, đặc biệt khi bạn cảm thấy đau trong các tư thế xoay trong hay gấp khép đùi bạn nên cơ sở y tế để khám và kiểm tra, nhanh nhất có thể đánh giá sơ bộ qua các thăm dò cận lâm sàng đơn giản như chụp XQ khung chậu và siêu âm khớp háng, các ca khó, nghi ngờ chẩn đoán sẽ được chỉ định chụp thêm cộng hưởng từ khớp háng đánh giá cụ thể các thương tổn bên trong để có kế hoạch điều trị kịp thời, tránh trường hợp để lâu gây thoái hóa khớp.
Mọi chi tiết xin liện hệ theo thông tin ở phía dưới để được tư vấn và đặt lịch khám và điều trị sớm và tốt nhất.
Fanpage của khoa: https://www.facebook.com/ctchxp/
Hotline của khoa: 096 664 64 88
Kênh youtube: https://goo.gl/iNhRQn
Địa chỉ email: hanoiorthoteamgmail.com.
_ St Dr. Đào Nguyên Chính_