ĐIỀU TRỊ BỆNH GAN NHIỄM MỠ KHÔNG DO RƯỢU Nonalcoholic Fatty Liver Disease:NAFLD Khuyến cáo năm 201...

 ĐIỀU TRỊ BỆNH GAN NHIỄM MỠ KHÔNG DO RƯỢU
Nonalcoholic Fatty Liver Disease:NAFLD

Khuyến cáo năm 2012 của AGA- AASLD và ACG
American gastroenterogical Association- American association for the stf liver disease- American college of Gastroenterology

1. Định nghĩa: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu ( NAFLD) là tình trạng tích tụ mỡ ở gan được xác định dựa vào hình ảnh học hoặc sinh thiết gan, sau khi loại trừ các nguyên nhân thứ phát gây nhiễm mỡ ở gan như do rượu, do thuốc, hoặc các bệnh lý như viêm gan siêu vi

2. Phân loại: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu được phân loại thành 2 dạng dựa vào mô học gan: gan nhiễm mỡ không do rượu (nonalcoholic fatty liver (NAFL) và viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (nonalcoholic steatohepatitis (NASH)

- NAFL: là tình trạng tích tụ mỡ ở gan không do rượu và không tổn thương tế bào gan
- NASH : là tình trạng tích tụ mỡ ở gan kết hợp với viêm gan gây tổn thương tế bào gan, có hay không xơ hóa gan

3. Tiếp cận bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu đòi hỏi các tính chất sau

- Bằng chứng nhiễm mỡ ở gan dựa vào hình ảnh học hoặc mô học
- Không sử dụng rượu
- Không có nguyên nhân khác gây nhiễm mỡ ở gan
- Không có nguyên nhân khác gây viêm gan mạn

Tiêu thụ rượu có ý nghĩa gây gan nhiễm mỡ là >30g/ ngày với nam và >20g/ngày với nữ

4. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Béo phì
- Đái tháo đường type 2
- Rối loạn lipid máu
- Hội chứng chuyển hóa
- Hội chứng buồng trứng đa nang
- Suy giáp
- Ngưng thở lúc ngủ
- Suy tuyến yên
- Suy sinh dục


5. Quản lý bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: theo khuyến cáo năm 2012 của AGA, AASLD và ACG

a. Thay đổi lối sống
- Giảm cân cải thiện nhiễm mỡ ở gan, chế độ ăn giảm calo và vận động được khuyến cáo
- Giảm 3-5 trọng lượng cơ thể cho thấy cải thiện tình trạng nhiễm mỡ và giảm 10 có thể cải thiện viêm hoại tử

b. Metformin trong điều trị NAFLD
- Vài nghiên cứu về hiệu quả của Metformin trong cải thiện mô học gan và men gan ở bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ không do rượu( NASH)
- Tuy nhiên kết quả không cho thấy được hiệu quả => Metformin không được khuyến cáo điều trị cho viêm gan nhiễm mỡ không do rượu ở người trưởng thành

c. Thiazolidinediones trong điều trị NAFLD
- Piotaglitazone được khuyến cáo cho bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ với bằng chứng NASH trên sinh thiết.
- Tuy nhiên hiệu quả và mức độ an toàn lâu dài chưa được thiết lập và Piotaglitazone chỉ được nghiên cứu trên bệnh nhân NASH không bị đái tháo đường

d. Vitamin E và NAFLD
- Vitamin E( alpha- tocopherol) với liều 800IU/ ngày cho thấy cải thiện mô học ở bệnh nhân trưởng thành không Đái tháo đường với bằng chứng NASH trên sinh thiết.
- Được khuyến cáo như lựa chọn đầu tiên cho điều trị NASH ở người trưởng thành không ĐTĐ

e. Ursodeoxycholic axid ( UDCA), Omega 3 và NAFLD
- UDCA không được khuyến cáo cho điều trị NAFLD hoặc NASH
- Chưa đủ nghiên cứu để khuyến cáo Omega 3 cho điều trị đặc hiệu NAFLD hoặc NASH nhưng đó là lựa chọn đầu tiên cho bệnh nhân NAFLD có tăng Triglyceride máu

f. Bệnh nhân NAFLD, NASH và vấn đề sử dụng rượu
- Bệnh nhân NAFLD và NASH được khuyên không nên sử dụng lượng rượu nhiều
- Tiêu thụ lượng rượu nhiều được định nghĩa là lớn hơn 40g trong bất kỳ ngày nào hoặc hơn 140g/ tuần đối với nam giới ( đối với nữ giới là 30 g/ ngày và 70g/tuần)

g. Statin trong điều trị NAFLD, NASH
- Statin có thể được sử dụng với mục đích điều trị rối loạn lipid máu ở bệnh nhân NAFLD và NASH
- Vẫn có những bằng chứng Statin làm tổn thương gan nặng thêm nên chưa đươc khuyến cáo điều trị đặc hiệu cho NASH

Thời gian điều trị không rỏ, khuyến cáo AGA, AASLD cũng không nói về thời gian. Nhưng theo EASL-EASD- EASO 2016: thời gian tối ưu cho liệu pháp không rỏ, bệnh nhân với tăng ALT, điều trị sẽ được ngưng đếu không giảm ALT sau 6 tháng. Bệnh nhân với ALT bình thường, không biết

Bs Huỳnh Trung