Bài 3 BUƠU BUÔNG TRƯNG GIÁP BIêN ÁC Bài viết cho chuyên ngành sản phụ khoa và Bs Ung thư phụ khoa ...

 Bài 3
BUƠU BUÔNG TRƯNG GIÁP BIêN ÁC

Bài viết cho chuyên ngành sản phụ khoa và Bs Ung thư phụ khoa .
I-Lơi tưa
Buơu buông trưng giáp biên ác (hay còn goi là buơu tiêm nang ác tính thâp) là mọt nhóm các tôn thuong không đông nhât đuơc đạc trung mô hoc bơi sư tang sinh không điên hình tê bào biêu mô nhung không có sư xâm nhạp lơp mô đẹm. Đạc trung cua loai buơu này khác vơi ung thu biêu mô buông trưng grade thâp và nó đuơc xem nhu là
mọt thưc thê lâm sàng riêng biẹt.
II- Mô hoc:
Buơu tân sinh trong biêu mô buông trưng giáp biên ác là nhưng buơu tân sinh không xâm lân mà đôi khi có lan tràn trong phúc mac. Nhóm buơu tân sinh này biêu hiẹn trung gian giưa u nang lành tính và ung thu biêu mô xâm lân. Và nó đuơc goi băng nhiêu thuạt ngư nhu: giáp biên ác, tang sinh không điên hình, và buơu có tiêm nang ác tính thâp. Buơu giáp biên ác hiẹn nay đuơc sư dung rọng rãi bơi các nhà giai phâu bẹnh, bác si phu khoa và bác si ung thu, và đã đuơc áp dung vào phân loai cua Tô chưc Y tê thê giơi.
Buơu buông trưng giáp biên ác chiêm khoang 14 đên 15 tông sô buơu buông trưng nguyên phát.
Nó cung có rât nhiêu loai mô hoc, giông nhu là ung thu biêu mô buông trưng. Phân lơn là buơu dich trong hay dich nhây. Hiêm hon, là dang biêu mô tuyên nọi mac, tê bào sáng hay tê bào chuyên tiêp (Brenner) giáp biên ác.
Buơu dich trong buông trưng giáp biên ác : Trong các buơu buông trưng giáp biên ác, buơu dich trong chiêm khoang 6570, và buơu dich trong giáp biên ác chiêm khoang 15-20 các loai buơu dich trong cua buông trưng.
Trong phân lơn các truơng hơp, buơu dich trong giáp biên ác khu trú ơ buông trưng vào thơi điêm chân đoán. Khoang 70 các truơng hơp đuơc chân đoán ơ giai đoan 1. Tuy nhiên, mọt nưa sô truơng hơp buơu ơ ca 2 bên buông trưng. Đạc trung nhú vi thê hiẹn diẹn trong 10-15 buơu dich trong giáp biên ác, giông nhu là các dang dich trong lành tính hay ác tính. Sư hiẹn diẹn cua nhú vi thê có liên quan đên sư gia tang có ý nghia ca gieo răc phúc mac và tái phát bẹnh.
Buơu dich nhây giáp biên ác: Buơu dich nhây là loai mô hoc cung thuơng gạp khác cua buơu buông trưng giáp biên ác; nó chiêm khoang 11 các truơng hơp.
Chẩn đoán
Đại đa sô các truơng hơp là ơ giai đoan I (100 các truơng hơp trong mọt nghiên cưu 15 trên bẹnh nhân).
Mọt điêm cân luu ý, buơu dich nhây cua buông trưng có liên quan đên u nhây phúc mac thuơng có nguôn gôc tư ruọt thưa, và do đó nó không phai là buơu buông trưng giáp biên ác.
Dich tê và yêu tô nguy co: Dưa trên các sô liẹu tư My, Đan Mach và Thuy Điên, tân suât măc uơc luơng cua buơu buông trưng giáp biên ác khoang tư 1.8 5.5 trên 100,000 phu nư mọt nam. Mọt sô dư liẹu cho thây ty lẹ này đang tang dân. Ví du, mọt nghiên cưu tai Đan Mach cho thây ty suât măc cua buơu buông trưng giáp biên ác tang tư 2.6 đên 5.5 trên 100,000 phu nư mọt nam tư nam 1978 đên nam 2006.
Khoang 1/3 sô phu nư đuơc chân đoán buơu buông trưng giáp biên ác nho hon 40 tuôi. Điêu này cho thây vân đê bao tôn chưc nang buông trưng và chưc nang sinh san cân đuơc quan tâm hon.
Phân lơn các truơng hơp đuơc chân đoán ơ giai đoan 1. Ví du, mọt hôi cưu y van bao gôm 948 bẹnh nhân, 70 ơ giai đoan 1, 10 ơ giai đoan 2, 19 ơ giai đoan 3 và duơi 1 ơ giai đoan 4.
Mọt sô dư liẹu cho thây vô sinh và điêu tri vô sinh làm tang nguy co buơu giáp biên ác, nhung nhưng dư liẹu này bi han chê vì phuong pháp luạn và sô ít truơng hơp nghiên cưu. Vê vân đê vô sinh, mọt phân tích tông hơp 8 nghiên cưu bẹnh chưng báo cáo sư tang có ý nghia thông kê nguy co buơu giáp biên ác ơ phu nư vô sinh không rõ nguyên nhân (OR 1,86, 95 Cl 1,26-2,74).
Dư liẹu đuơc tông hơp đê xác đinh môi liên quan giưa kích trưng và buơu giáp biên ác. Mọt hôi cưu hẹ thông 4 nghiên cưu quan sát tìm ra đuơc khi sư dung bât ky loai thuôc nào đê kích trưng cung là tang 2 đên 3 lân nguy co buơu buông trưng giáp biên ác. Nguơc lai, mọt nghiên cưu dưa trên dân sô Đan Mach sau đó (mâu là 142 truơng hơp buơu giáp biên ác) lai không thây có sư liên hẹ giưa vơi tri thuôc hô trơ sinh san; tuy nhiên nghiên cưu này lai thiêu sưc manh thông kê hiẹu qua.
Môi liên quan giưa đọt biên gen BRCA và buơu giáp biên ác chua rõ. Có mọt ty lẹ thâp hon đọt biên BRCA ơ bẹnh nhân buơu giáp biên ác so vơi ung thu buông trưng xâm lân.
Ví du, trong mọt nghiên cưu trên phu nư Do Thái bi u buông trưng, ty lẹ đọt biên gen BRCA cao hon ơ nhưng bẹnh nhân ung thu buông trưng giai đoan 1 (24 trên 256 bẹnh nhân) so vơi nhưng bẹnh nhân buơu giáp biên ác (4 trên 233 bẹnh nhân).
Dư liẹu cung đuơc tông hơp xem liẹu pháp nọi tiêt sau mãn kinh có làm tang nguy co buơu giáp biên ác hay không. Mọt nghiên cưu dư liẹu quôc gia Đan Mach bao gôm 703 bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác báo cáo trong 4 nam sư dung estrogen hay estrogen và progestin làm tang 1,3 đên 1,5 nguy co buơu giáp biên ác. Nguơc lai, hai nghiên cưu hôi cưu khác lai thây ít hay không có môi liên hẹ trong đa sô bẹnh nhân. Mọt nghiên cưu cho thây có sư gia tang có ý nghia buơu giáp biên ác khi sư dung 2 đên 3 nam, nhung không vơi các khoang thơi gian khác. Mọt nghiên cưu khác lai thây có sư gia tang có ý nghia chi vơi estrogen không đôi kháng ơ bẹnh nhân buơu dich trong, nhung không vơi estrogen kêt hơp progestin ơ ca buơu dich trong và dich nhây.
Triẹu chưng lâm sàng: Biêu hiẹn lâm sàng cua buơu buông trưng giáp biên ác cung giông nhu nhưng khôi u phân phu khác. Mọt sô bẹnh nhân không có triẹu chưng khi phát hiẹn buơu (14 trong mọt nghiên cưu). Triẹu chưng có thê gôm:
Đau hay cang tưc vùng bung chạu.
Đau khi quan hẹ.
Trái nguơc vơi nhưng bẹnh nhân ung thu buông trưng, bẹnh nhân buơu giáp biên ác thuơng không có báng bung, tăc ruọt, tràn dich màng phôi hay thuyên tăc mach.
Ơ nhưng bẹnh nhân không có triẹu chưng, buơu buông trưng giáp biên ác có thê đuơc phát hiẹn tình cơ nhu khi khám phát hiẹn mọt khôi ơ vùng chạu hay khi chân đoán hình anh do mọt chi đinh khác. Theo kinh nghiẹm cua chúng tôi, chân đoán buơu giáp biên ác ơ nhưng phu nư tre có mọt khôi u ơ buông trưng gân nhu không có triẹu chưng gì và trên siêu âm có hình anh tang truơng dang nhú bên trong.
III-CHÂN ĐOÁN: Viẹc chân đoán buơu buông trưng giáp biên ác cung giông nhu ung thu buông trưng, chi có khác biẹt là CA125 huyêt thanh không phai là mọt xét nghiẹm hưu Nhìn chung, viẹc chân đoán bao gôm:
Tiên sư bẹnh: Nhưng triẹu chưng và yêu tô nguy co (bang 1) liên quan đên buơu buông trưng và tiên sư bẹnh hay tiên can phâu thuạt.
Khám lâm sàng: Khám có thê phát hiẹn mọt khôi chăc ơ vùng chạu hay sơ thây mọt khôi u buông trưng. Tuy nhiên đây không phai là có triẹu chưng đạc trung cho buơu buông trưng giáp biên ác.
Hình anh hoc bung chạu: Siêu âm đâu dò âm đao là xét nghiẹm hình anh hoc đâu tay đê chân đoán u buông trưng. Nêu nghi ngơ mọt ung thu hay buơu giáp biên ác buông trưng, hình anh hoc vùng bung se đuơc chì đinh nêu có nghi ngơ bẹnh lan tràn.
Chân đoán băng phâu thuạt: Phâu thuạt sinh thiêt là cân thiêt đê có mâu mô làm giai phâu bẹnh. Căt lanh thuơng đuơc thưc hiẹn trong lúc mô.
Siêu âm vùng chạu: Không có hình anh siêu âm đạc trung đê phân biẹt giưa buơu buông trưng giáp biên ác vơi buơu lành hay buơu ác buông trưng. Hình anh siêu âm cua buơu buông trưng giáp biên ác thay đôi tư mọt nang buông trưng đon gian đên mọt khôi đạc và nang, nhú là phô biên.
Marker ung thu: CA125 không phai là mọt xét nghiẹm hưu ích trong viẹc phát hiẹn buơu buông trưng giáp biên ác. Điêu này đuơc đúc kêt qua mọt nghiên cưu hôi cưu trên 1000 bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác. Gân nhu mọt nưa sô bẹnh nhân có mưc CA125 bình thuơng, và duơi 25 truơng hơp có mưc duơi 100 đon vi/mL. Nêu mưc CA125 tang cao, nên nghi ngơ ung thu buông trưng.
Phâu thuạt tham dò: Buơu giáp biên ác thê hiẹn nhu là mọt khôi u phân phu nghi ngơ là ung thu buông trưng. Quyêt đinh phâu thuạt là do chi đinh này. Trong lúc mô, theo khinh nghiẹm cua chúng tôi, dang đai thê cua buơu giáp biên ác là nhưng nhú dang chôi sùi (dang nhu bông cai hay san hô)
Giông nhu nhưng buơu phân phu nghi ngơ khác, muc tiêu là khăng đinh loai giai phâu bẹnh và cô găng bao tôn chưc nang buông trưng và sinh san nêu có thê. Nêu khôi u buông trưng nghi ngơ ác tính, quy trình chuân là căt ca buông trưng và gưi căt lanh. Dù vạy nêu buơu nghi ngơ lành tính hay giáp biên ác, bóc buơu có thê thưc hiẹn. Nêu ca hai buông trưng đêu bi, sang thuong nghi ngơ hon se đuơc căt và gưi căt lanh.
Nêu giai phâu bẹnh cho thây buơu giáp biên ác hay ung thu xâm lân, đánh giá giai đoan cân đuơc thưc hiẹn, bao gôm ca viẹc bao tôn buông trưng. Trong bât ky phâu thuạt buơu buông trưng nào có kha nang giáp biên ác hay ác tính, tu vân truơc mô nên bao gôm lăng nghe mong muôn cua bẹnh nhân và nhưng lưa chon giưa bao tôn buông trưng hay phâu thuạt tạn gôc.
Căt lanh: Căt lanh thuơng đuơc sư dung trong lúc mô và thông tin này se quyêt đinh đọ rọng cua phâu thuạt. Mọt nghiên cưu tông hơp 18 nghiên cưu đọ chính xác cua căt lanh cho thây đọ nhay tôt (65 đên 100) và đọ đạc hiẹu gân nhu tôi uu (>99) khi so sánh vơi giai phâu bẹnh sau mô. Yêu tô làm giam đọ nhay cua căt lanh khi chân đoán ung thu là buơu lơn, buơu dang nhây (có nhiêu dang mô hoc), buơu giáp biên ác, khi mà đòi hoi nhiêu lát căt hon đê không bo sót sư hiẹn diẹn cua ung thu xâm lân.
*CHÂN ĐOÁN XÁC ĐINH: Chân đoán xác đinh buơu buông trưng giáp biên ác là dưa trên giai phâu bẹnh. Viẹc này đuơc thưc hiẹn khi phâu thuạt căt buông trưng. Hiêm gạp hon, khi có gieo răc phúc mac, viẹc xác đinh chân đoán se dưa trên sinh thiêt phúc mac khi mô.
*CHÂN ĐOÁN PHÂN BIẸT: Chân đoán phân biẹt buơu buông trưng giáp biên ác cung giông nhu ung thu buông trưng và các buơu phân phu khác.
Buơc đâu tiên trong viẹc chân đoán mọt buơu phân phu là xác đinh sư hiẹn diẹn và vi trí giai phâu cua buơu vơi hình anh hoc vùng chạu, thuơng là siêu âm. Chân đoán phân biẹt buơu phân phu đuơc thê hiẹn trong bang 2.
IV-XêP GIAI ĐOAN VÀ ĐIêU TRI PHÂU THUẠT:
Hẹ thông xêp giai đoan cho buơu buông trưng giáp biên ác cung giông nhu ung thu buông trưng hay ung thu vòi trưng hay phúc mac.
Viẹc xêp giai đoan đây đu ung thu buông trưng bao gôm: căt tư cung toàn bọ + 2 phân phu vơi rưa phúc mac, sinh thiêt vòm hoành, sinh thiêt mac nôi lơn và lây đi nhưng nôt di can thây đuơc.
Trong thưc hành, chúng tôi không tiên hành nao hach ơ bẹnh nhân ung thu buông trưng giáp biên ác. Kha nang tiên luơng thâp cua sinh thiêt hach đuơc mô ta trong mọt nghiên cưu tông hơp 97 nghiên cưu trên 4000 bẹnh nhân buơu buông trưng tiêm nang ác tính thâp, cho thây 98 bẹnh nhân sông còn 6.5 nam khi hach bi di can.
Xêp giai đoan đây đu hay phâu thuạt bao tôn: Viẹc lưa chon giưa xêp giai đoan đây đu hay điêu tri bao tôn vân còn đang tranh cãi. Khoang 1/3 truơng hơp buơu giáp biên ác là ơ phu nư duơi 40 tuôi, và rât nhiêu nguơi mong muôn bao tôn ít nhât mọt buông trưng đê duy trì chưc nang sinh san và hoạc tránh các triẹu chưng và hạu qua cua viẹc mãn kinh sơm. Buơu buông trưng giáp biên ác không thuơng gạp và hâu hêt các dư liẹu có đuơc tư nhưng truơng hơp hôi cưu ít hon 100 bẹnh nhân.
Đây là bẹnh có tiên luơng tôt (giai đoan 1 sông còn 5 nam 99) và căt mọt bên buông trưng là phuong pháp điêu tri ơ nhưng bẹnh nhân chi bi mọt bên. Mọt sô dư liẹu cho thây bóc nang cung đuơc châp nhạn.
Ty lẹ tái phát chung sau phâu thuạt bao tôn là tư 7 30, và tái phát thuơng cho giai phâu bẹnh là giáp biên ác, không phai là ung thu xâm lân. Hiẹu qua cua phâu thuạt bao tôn trong giai đoan sơm đuơc chưng minh qua mọt nghiên cưu hẹ thông và phân tích tông hơp 120 nghiên cưu hâu nhu là hôi cưu. Ơ bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác giai đoan 1 đuơc điêu tri căt 1 phân phu hay bóc nang, vơi thơi gian theo dõi trung bình là 3 đên 6 nam, ty lẹ giáp biên tái phát là 13, ty lẹ tái phát ác tính là 1.6 và tư vong là 0.5. Nghiên cưu này còn han chê do tông hơp dư liẹu cua ca căt phân phu và bóc nang. Mọt sô dư liẹu cho thây căt mọt phân phu hiẹu qua hon là bóc nang, đạc biẹt nêu diẹn căt duong tính. 2 ky thuạt này đuơc so sánh trong mọt nghiên cưu hôi cưu trên 193 bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác. Sông còn 5 nam không bẹnh ơ tât ca bẹnh nhân khoang 95. Ty lẹ tái phát cao hon và sơm hon khi bóc nang. Khi căt mọt phân phu, 10 trên 146 bẹnh nhân (7) bi tái phát và thơi gian trung bình bi tái phát là 4,8 nam (thay đôi tư 1,7 đên 7,2 nam); có 2 truơng hơp tái phát ác tính. Khi bóc buơu, 11 trên 47 bẹnh nhân (23) tái phát và thơi gian trung bình tái phát là 2,6 nam (thay đôi tư 0,3 đên 14 nam); và không có truơng hơp nào tái phát ác tính.
Khi buơu giáp biên ác tái phát đòi hoi phai phâu thuạt căt bo, thuơng là xêp giai đoan đây đu. Nêu không có bẹnh lý ác tính, tái phát giáp biên ác không gây ra tư vong. Trong mọt sô truơng hơp, ngay ca khi tái phát, tư cung và mọt buông trưng hay mọt phân buông trưng cung có thê bao tôn đê sinh san. Ơ bẹnh nhân giai đoan tiên xa, xêp giai đoan đây đu vơi căt tư cung + 2 phân phu cho thây hiẹu qua hon, và nguy co bẹnh tiên triên thành ung thu xâm lân có ý nghia lâm sàng. Trong mọt nghiên cưu bẹnh nhân giai đoan 1 đên 3, buơu tái phát lai sau căt tư cung 2 phân phu, cătt phân phu và bóc buơu lân luơt là 6, 15 và 36. Trong mọt hôi cưu hẹ thông bao gôm 14 nghiên cưu vơi 137 bẹnh nhân buơu giáp biên ác dang nhây, tư giai đoan II đên IV, có 8 truơng hơp (6) có tái phát ác tính.
Uu điêm cua xêp giai đoan đây đu:
Phát hiẹn bẹnh giai đoan tiên xa. Nêu xêp giai đoan đây đu không đuơc thưc hiẹn,
có thê gieo răc vùng chạu hay phúc mac se bi bo qua. Ơ buơu dich trong giáp biên ác đuơc cho là giai đoan I, nêu xêp giai đoan đây đu đuơc thưc hiẹn sau phâu thuạt không đê xêp giai đoan truơc đó (ví du căt phân phu đon gian), tang giai đoan cung không thuơng gạp (12 đên 47). Ơ buơu dich nhây, giai đoan 1 dư đoán thuơng là giai đoan I thạt sư.
Phát hiẹn ung thu thạt sư: Mọt sô truơng hơp nghi là buơu giáp biên ác dưa trên căt lanh se chuyên thành ung thu xâm lân. Trong truơng hơp này, bẹnh nhân cân phâu thuạt lai nêu phâu thuạt triẹt đê chua đuơc thưc hiẹn ơ lân truơc.
Giúp ích cho tiên luơng.
Bẹnh nhân mong muôn có con: Ơ bẹnh nhân giai đoan 1 buơu giáp biên ác 1 bên buông trưng (dưa trên hình anh truơc và thám sát trong lúc mô) mong muôn có con hay bao tôn chưc nang nọi tiêt, chúng tôi đê nghi là căt 1 bên buông trưng mang buơu, rưa vùng chạu, sinh thiêt mac nôi lơn và sinh thiêt nhưng sang thuong phúc mac nghi ngơ hon là phâu thuạt triẹt đê nhu trong ung thu buông trưng. Moi nôt di can thây đuơc đêu phai lây đi. Căt ruọt thưa khi buơu dang nhây.
Buơu giáp biên ác có thê đuơc tình cơ phát hiẹn khi bẹnh nhân phâu thuạt mọt khôi u buông trưng lành tính. Nêu bẹnh nhân mong muôn có thai trong tuong lai, phâu thuạt bao tôn se đuơc thưc hiẹn. Nêu điêu kiẹn cho phép, sinh thiêt thêm mac nôi lơn hay nhưng sang thuong phúc mac khác có thê đuơc tiên hành. Dich rưa phúc mac nên đuơc gưi làm xét nghiẹm va căt ruọt thưa khi buơu dang nhây. Nêu giai phâu bẹnh sau mô cho kêt qua buơu xâm lân, phâu thuạt thêm có thê thưc hiẹn sau đó. Nêu không muôn mang thai, phâu thuạt triẹt đê có thê đuơc thưc hiẹn.
Vân còn bàn cãi vê viẹc bẹnh nhân đuơc điêu tri bao tôn chưc nang sinh san có nên căt phân phu còn lai hay tư cung sau khi đã sanh đu con. NCCN khuyên nên cân nhăc phâu thuạt triẹt đê sau khi đã đu con ơ bẹnh nhân còn chưa buông trưng. Dưa trên ty lẹ tái phát thâp và nguy co hóa ác thâp cua buơu giáp biên ác, trong thưc hành, chúng tôi không thưc hiẹn thuơng lẹ phâu thuạt tạn gôc ơ nhưng bẹnh nhân này.
Thêm nưa, nêu nghi ngơ ung thu hay buơu buông trưng giáp biên ác truơc mô, bẹnh nhân có mong muôn có con nên tham vân chuyên gia hô trơ sinh san đê xem xét các kha nang bao gôm luu trư phôi và trư đông phôi.
Buơu 2 bên: Bẹnh nhân buơu giáp biên ác hai bên, căt phân phu mọt bên và bóc buơu mọt bên thuơng đuơc lưa chon.
Bao tôn tôi đa vơi bóc u hai bên cho thây có hiẹu qua và kêt qua sinh sanh tôt hon trong mọt nghiên cưu ngâu nhiên ơ bẹnh nhân buơu giáp biên ác hai bên buông trưng (mâu =32); hâu hêt bẹnh nhân là giai đoan I (3 bẹnh nhân là giai đoan II đên IV). Khi theo dõi 81 tháng, không có sư khác biẹt có ý nghia vê ty lẹ tái phát giưa bẹnh nhân bóc u buông trưng 2 bên và bẹnh nhân phâu thuạt chuân, căt phân phu mọt bên và bóc u bên còn lai (60 vs 59). Tái phát xay ra sơm hon ơ nhóm bóc u hai bên (16 vs 48 tháng) và tái phát nhiêu noi thuơng gạp hon (23 vs 0). Không có tái phát xâm lân. Kêt qua sinh san tôt hon ơ nhóm bóc u 2 bên (ty lẹ mang thai 93 vs 53). Ty lẹ tái phát ơ nghiên cưu này cao, có le do bao gôm nhưng bẹnh nhân giai đoan tiên xa.
Bẹnh tiên xa: Phâu thuạt triẹt đê vơi căt tư cung + 2 phân phu là phâu thuạt chuân ơ bẹnh nhân giai đoan 2 trơ lên. Tuy nhiên, bẹnh nhân buơu giáp biên ác giai đoan tiên triên vân có thê bao tôn sinh san, đạc biẹt khi mọt buông trưng không bi anh huơng.
Nêu không cân bao tôn kha nang sinh san: Ơ nhưng bẹnh nhân buơu giáp biên ác d8a4 mãn kinh hay không muôn bao tôn chưc nang sinh san hay nọi tiêt, phâu thuạt căt tư cung và 2 phân phu se đuơc thưc hiẹn. Cân luu ý tu vân cho bẹnh nhân tiên mãn kinh nhưng triẹu chưng, hạu qua và cách giai quyêt viẹc mãn kinh sơm.
Mô hơ và nọi soi: Phâu thuạt nọi soi chua đuơc đánh giá trong nhưng nghiên cưu ngâu nhiên. Nhìn chung, nhưng nghiên cưu hôi cưu cho thây vơ nang thuơng gạp và phâu thuạt triẹt đê ít gạp hon trong nọi soi so vơi mô hơ, nhung không có khác biẹt vê ty lẹ tái phát.
HÓA TRI: Hóa tri hiêm khi đuơc chi đinh cho bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác. Trong khi hâu hêt các nhà lâm sàng đêu đông ý hóa tri không có lơi ích ơ bẹnh nhân giai đoan sơm, đuơc căt bo hoàn toàn, hóa tri dùng cho bẹnh nhân giai đoan tiên triên vân còn đang tranh cãi.
Mọt sô nghiên cưu hôi cưu cho thây lơi ích cua hóa tri hô trơ sau phâu thuạt giam tông khôi buơu triẹt đê cho giai đoan III hoạc IV buơu giáp biên ác, trong khi mọt sô khác lai không. Nghiên cưu lơn nhât bao gôm 80 bẹnh nhân giai buơu giáp biên ác dich trong đoan II đên IV. Không bẹnh nhân giai đoan II nào hóa tri hô trơ, còn trong 65 bẹnh nhân giai đoan III hay IV, 17 truơng hơp đuơc hóa tri hô trơ (vơi nhiêu hóa chât khác nhau băng ca đuơng tinh mach và trong ô bung), sô còn lai thì không. Không bẹnh nhân nào buơu còn lai sau phâu thuạt đâu tiên đuơc hóa tri.
Kêt luạn chính là:
Hóa tri đuơc cho là giam sông còn bẹnh không tiên triên sau 3 nam so vơi không
hóa tri (71 vs 90).
Thơi gian trung bình 4,8 nam, 17 truơng hơp (21) tái phát bẹnh, tât ca bẹnh nhân
này có di can mac nôi lơn hay tơi nhiêu noi khác ngay tư đâu. Vi trí di can bao gôm vùng chạu 15 truơng hơp, mac nôi lơn 29 truơng hơp, hach đon đọc trong 2, hach nách trong mọt và nhiêu vi trí 32 truơng hơp.
Vì thê, hóa tri chua cho thây hiẹu qua làm giam tái phát. Do cái tiên luơng tôt cua buơu dich trong giáp biên ác ơ giai đoan bẹnh tiên triên và thưc tê là lơi ích sông còn cua hóa tri hô trơ chua rõ ràng, hâu hêt các nhà lâm sàng đê nghi hóa tri sau phâu thuạt giam tông khôi buơu triẹt đê chi khi phát hiẹn có nôt gieo răc.
V-THEO DÕI
Theo dõi sau điêu tri: Không có băng chưng có giá tri cao đê ung họ mọt cách thưc theo dõi sau điêu tri nào tôt hon nhưng cách khác. Họi ung thu phu khoa (SGO) và mang luơi ung thu toàn diẹn quôc gia (NCCN) đêu đua ra nhưng huơng dân theo dõi sau điêu tri cho bẹnh nhân ung thu buông trưng, và cung có thê dùng cho nhưng bẹnh nhân giáp biên ác.
Kha nang mang thai: Không có băng chưng nhưng bẹnh nhân điêu tri bao tôn và có thai làm tang nguy co tư vong khi bẹnh tiên triên. Điêu tri vô sinh, nhu kích trưng, cung an toàn nêu đuơc chi đinh.
Mọt nghiên cưu hẹ thông 120 nghiên cưu báo cáo ty lẹ 54 truơng hơp có thai 3 đên 6 nam sau khi điêu tri bao tôn buơu giáp biên ác.
Liẹu pháp nọi tiêt: Không có dư liẹu vê nguy co tái phát cua buơu giáp biên ác khi sư dung liẹu pháp nọi tiêt sau mãn kinh, mạc dù mọt sô dư liẹu cho răng liẹu pháp này là yêu tô nguy co phát triên bẹnh. Trong thưc hành, chúng tôi đê nghi liẹu pháp nọi tiêt sau mãn kinh sau khi thao luạn ky luơng nhưng lơi ích và nguy co.
Mọt sô hiêm u nọi mac tư cung tiêm nang ác tính thâp, nhu lac nọi mac tư cung, vê lý thuyêt có thê bi kích thích phát triên bơi estrogen, nêu bẹnh nhân xét nghiẹm có thu thê estrogen duong tính cao, thì nên tránh sư dung estrogen ơ nhưng buơu này.
VI-TIêN LUƠNG: Giai đoan trê là yêu tô nguy co chính liên quan đên bẹnh tái phát; ít rõ ràng hon là sư xuât hiẹn cua gieo răc phúc mac, mọt sô type mô hoc nhu giáp biên ác dich trong vơi nên tuyên vi thê, gia nhây phúc mac, DNA lẹch bọi và hoạc vi xâm lân anh huơng đên tiên luơng chung.
Sông còn: Tiên luơng phu thuọc vào giai đoan bẹnh và đạc điêm mô hoc cua buơu nhung thuơng là tôt. Mọt nghiên cưu trên 2818 bẹnh nhân buơu buông trưng kha nang ác tính thâp tư dư liẹu SEER (Surveillance, Epidemiology, and End Results) cua Viẹn Ung thu Quôc gia cho thây sông còn 5 và 10 nam nhu sau:
Giai đoan 1: 99 và 97.
Giai đoan 2: 98 và 890.
Giai đoan 3: 96 và 88.
Giai đoan 4: 77 và 69.
Tiên triên: Nguy co chuyên thành ác tính còn chua rõ. Ví du, buơu buông trưng dich trong tiêm nang ác tính thâp có thê tái lai vơi cùng giai phâu bẹnh hay là carcinoma dich thanh grade thâp, hay ca 2. Trong mọt nghiên cưu 339 bẹnh nhân buơu giáp biên ác, chi 2 là tiên triên thành ung thu xâm lân. Tiên trình chuyên thành ung thu xâm lân có thê biêu hiẹn sư chuyên dang thạt sư, sư phát triên mọt lân nưa cua mọt ung thu buông trưng hay ung thu phúc mac.
Ngày càng có nhiêu băng chưng cho thây sinh bẹnh hoc cua carcinoma dich trong grade thâp và buơu dich trong tiêm nang ác tính thâp có liên quan đên các gen và đuơng dân truyên tuong tư nhau, và khác biẹt vơi carcinoma dich thanh grade cao.
BẸNH TÁI PHÁT: Cách điêu tri tôi uu khi bẹnh tái phát chua đuơc xác đinh, nhung phâu thuạt giam tông khôi buơu có ve làm tang sông còn trong nhưng nghiên cưu quan sát. Ví du, mọt nghiên cưu hôi cưu trên 21 bẹnh nhân buơu buông trưng giáp biên ác dich trong tái phát (mô hình tuyên vi thê) có thơi gian sông trung bình 61 tháng khi giam tông khôi buơu tôi uu so vơi 26 tháng khi chi giam khôi buơu 1 phân. 5 bẹnh nhân không rai qua phâu thuạt lân 2 và chi đuơc hóa tri, thơi gian sông trung bình là 30 tháng.
VII-TÔNG KêT VÀ KHUYêN CÁO
Buơu buông trưng giáp biên ác (hay còn goi là buơu tiêm nang ác tính thâp) là mọt nhóm tôn thuong không đông nhât có đạc trung mô hoc bơi sư tang sinh biêu mô không điên hình nhung không có xâm lân mô đẹm. Chúng chiêm khoang 14 đên 15 các truơng hơp buơu biêu mô buông trưng.
Phân lơn các truơng hơp là buơu dich trong. Khoang 75 các truơng hơp bẹnh nhân đuơc chân đoán ơ giai đoan I, 25-50 buơu ơ hai bên. Buơu dich nhây cung là loai mô hoc thuơng gạp, 90 ơ giai đoan I và duơi 10 ơ 2 bên.
Ty suât măc uơc tính cua các buơu này khoang tư 1.8-5.5 trên 100,000 phu nư mọt nam. Khoang 1/3 bẹnh nhân đuơc chân đoán buơu buông trưng giáp biên ác nho hon 40 tuôi.
Hâu hêt bẹnh nhân phát hiẹn u buông trưng không triẹu chưng qua khám sưc khoe đinh ky hay tình cơ qua siêu âm. Tuy nhiên các triẹu chưng (đau bung hay vùng chạu hoạc giao hơp đau) có thê xay ra, nhu vơi bât ky khôi u buông trưng nào khác.

Không có nhưng đạc điêm vê siêu âm đê chăc chăn là buơu giáp biên ác. Hình anh siêu âm thay đôi tư mọt u nang đon gian đên mọt khôi có ca thành phân đạc và nang; nhú khá phô biên. CA125 cung không giúp tiên luơng chính xác loai mô hoc giáp biên ác.
Chân đoán nhưng buơu này dưa trên khao sát mô hoc. Căt lanh thuơng đuơc thưc hiẹn trong lúc mô và kêt qua se giúp cho viẹc xác đinh đọ rọng cua phâu thuạt.
Buơu buông trưng giáp biên ác đuơc xêp giai đoan giông nhu nhưng buơu buông trưng khác. Hâu hêt bẹnh nhân ơ giai đoan 1 (70), giai đoan 2 đên 4 thuơng ít gạp hon.
Xêp giai đoan hoàn chinh băng căt tư cung toàn bọ qua ngã bung và căt 2 phân phu là cân thiêt cho bẹnh nhân tư giai đoan 2 trơ lên. Ơ nhưng truơng hơp buơu buông trưng giáp biên ác mà bẹnh nhân đã mãn kinh hay không mong muôn bao tôn chưc nang sinh san hay chưc nang nọi tiêt, thì se xêp giai đoan đây đu băng căt tư cung toàn bọ qua ngã bung và căt 2 phân phu. Nên tu vân cho nhưng phu nư tiên mãn kinh vê các triẹu chưng, hạu qua và cách xư trí khi mãn kinh sơm.
Vơi nhưng bẹnh nhân chi bi buơu buông trưng giáp biên ác giai đoan 1 ơ mọt bên buông trưng, chúng tôi đê nghi chi căt phân phu bên bi, rưa vùng chạu, sinh thiêt mac nôi lơn và sinh thiêt tât ca sang thuong phúc mac nào nêu có hon là đánh giá giai đoan hoàn chinh nhu trong ung thu buông trưng (Grade 2C). Căt ruọt thưa đuơc áp dung cho buơu dang nhây. Căt buông trưng 2 bên khi bẹnh nhân bi buơu giáp biên ác ơ ca 2 buông trưng.
Hóa tri hô trơ vân còn đang bàn cãi, nó không có lơi ơ bẹnh nhân giai đoan sơm. Trong khi sông còn không binh và lơi ích vê sông còn ơ nhưng bẹnh nhân bẹnh tiên triên hon có liên quan đên hóa tro tân hô trơ vân chua đuơc chưng minh rõ ràng. Chúng tôi đê nghi hóa tri sau phâu thuạt giam tông khôi buơu triẹt đê chi khi có nôt gieo răc (Grade 1B).
Chua có băng chưng estrogen kích thích tê bào buơu giáp biên ác dich trong hay dich nhây, hay viẹc sư dung chúng theo bât ky cách nào gây anh huơng bât lơi đên kha nang tái phát hay sông còn cua bẹnh nhân.
Buơu buông trưng giáp biên ác có tiên luơng rât tôt (giai đoan 1 sông còn 5 nam là 99). Yêu tô nguy co cua chuyên dang ác tính chua đuơc biêt rõ. Tiên trình chuyên thành ung thu xâm lân có thê biêu hiẹn sư chuyên dang thạt sư, sư phát triên mọt lân nưa cua mọt ung thu buông trưng hay ung thu phúc mac.
(All topics are updated as new evidence becomes available and our peer review process is complete.
Literature review current through: Sep 2018. | This topic last updated: Apr 05, 2017.)
Bs CKI LƯƠNG CHẤN LẬP
khoa ngoại 1. BVUB Tp HCM