Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế Hải Phòng/Hai Phong International Hospital TRÒ CHUYỆN CÙNG CHUYêN GIA NỘI TIêU HÓA - THS.BS. NGUYỄN THÁI BÌNH - PHÓ TRƯỞNG KHOA KHÁM BỆNH, BỆN...

 TRÒ CHUYỆN CÙNG CHUYêN GIA NỘI TIêU HÓA - THS.BS. NGUYỄN THÁI BÌNH - PHÓ TRƯỞNG KHOA KHÁM BỆNH, BỆNH VIỆN ĐA KHOA QUỐC TẾ HẢI PHÒNG

Nhiều trường hợp bệnh nhân có triệu chứng rối loạn tiêu hóa đến khám, điều trị ở các cơ sở y tế trong một thời gian dài mà không được chỉ định chụp hoặc nội soi dạ dày. Đến khi phát hiện thì đã quá muộn nên rất tốn kém về chi phí điều trị cũng như cơ hội giành lại sự sống cho người bệnh hết sức mỏng manh. ThS. BS. Nguyễn Thái Bình, Phó trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng trầm ngâm

Chiều muộn một ngày cuối Xuân chúng tôi tìm đến Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng khi biết đây là đơn vị đầu tiên và duy nhất trên địa bàn thành phố Hải Phòng thực hiện dịch vụ nội soi chẩn đoán, tầm soát ung thư đường tiêu hóa ở giai đoạn sớm, thông qua Hệ thống máy nội soi phóng đại hình ảnh dải ánh sáng phổ hẹp (NBI) CV 170 OLYMPUS của Nhật Bản. Cũng được biết kỹ thuật này được triển khai bởi đội ngũ chuyên gia, bác sỹ nội soi giàu kinh nghiệm, đã được đào tạo về Nội soi tiêu hoá Chẩn đoán Can thiệp điều trị Ung thư sớm từ Hiệp hội Nội soi tiêu hoá Châu Á Thái Bình Dương; Hội Nội soi tiêu hoá Nhật Bản như: ThS.BS. Nguyễn Thái Bình, ThS. BS. Kiều Văn Tuấn, Bác sỹ Chuyên khoa I. Đồng Xuân Hà, Bác sỹ Vũ Huy Bình ...Tiếp chúng tôi tại phòng làm việc, ThS. BS. Nguyễn Thái Bình, nhiệt tình trả lời, giải đáp những thắc mắc của tôi và cô bạn đồng nghiệp. Anh bắt đầu bằng những chia sẻ về: Việt Nam là một nuớc nằm trong vùng có tỷ lệ dân số nhiễm Helicobacter Pylori (HP) cao nhất thế giới Cùng với nhiều yếu tố nguy cơ khác làm cho tỷ lệ mắc ung thư đường tiêu hoá rất cao và ngày càng trẻ hoá về lứa tuổi cũng như phức tạp về tính chất. Nhiều trường hợp bệnh nhân có triệu chứng rối lọan tiêu hóa đến khám, điều trị ở các cơ sở y tế trong một thời gian dài mà không được chỉ định chụp hoặc nội soi dạ dày. Đến khi phát hiện ung thư dạ dày thì đã quá muộn nên rất tốn kém về chi phí điều trị cũng như cơ hội giành lại sự sống cho người bệnh hết sức mỏng manh.
Về công nghệ mới được trang bị của Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng phục vụ chẩn đoán ung thư sớm đường tiêu hóa?
ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cho biết: Đây là Hệ thống máy nội soi phóng đại hình ảnh dải ánh sáng phổ hẹp (NBI) CV 170 OLYMPUS - Nhật Bản với rất nhiều chức năng nội soi phóng đại, nội soi nhuộm màu để chẩn đoán và tầm soát được các tổn thương ung thư đường tiêu hóa ở giai đoạn sớm - Là một tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ. Hệ thống này sử dụng ánh sáng với một dải màu nhất định được hấp thụ mạnh bởi Hemoglobin trong hồng cầu nhằm đạt đựợc sự tương phản tốt nhất của hình ảnh mô và niêm mạc. Qua đó có thể nhận biết được chi tiết các biến đổi bất thường trong cấu trúc bề mặt niêm mạc và mạng lưới mạch máu nằm trong niêm mạc Là những bất thường của tổn thương ác tính.

Nội soi với dải tần ánh sáng hẹp giúp phát hiện sớm các tổn thương tại dạ dày: Viêm loét, dị sản, loạn sản, ung thư sớm. Tại thực quản là bệnh thực quản Barret do trào ngược là nguyên nhân gây ung thư thực quản. Đối với đại tràng, nội soi NBI giúp phát hiện các polyp và giúp phân biệt polyp lành tính, ác tính; các tổn thương dạng loét nghi ngờ ung thư, giúp cho việc chẩn đoán và điều trị được kịp thời, nâng cao chất lượng sống và tuổi thọ của người bệnh. Nội soi dải tần ánh sáng hẹp giúp xác định rõ tổn thương và từ đó làm xét nghiệm tế bào chính xác tại vùng tổn thương.
Về nội soi đường tiêu hóa có thể can thiệp điều trị được gì?
Nội soi thông thường có thể điều trị các trường hợp xuất huyết tiêu hóa, giãn cơ tĩnh mạch thực quản và các polyp.
Nội soi nhuộm màu ánh sáng hẹp, nhuộm màu phóng đại có thể làm các thủ thuật của nội soi thường nhưng tối ưu trong điều trị ung thư giai đoạn sớm bằng phương pháp cắt lớp niêm mạc. Đây là phương pháp được áp dụng rộng rãi trên thế giới trong những năm gần đây, những bệnh nhân điều trị ung thư giai đoạn sớm bằng nội soi can thiệp mà không cần mổ xẻ có thể làm nhiều lần và theo dõi thường quy bằng nội soi dải ánh sáng hẹp (có thể tiến hành cho thực quản, dạ dày, đại tràng giai đoạn sớm).
Về đối tượng nào cần phải thực hiện nội soi dạ dày?
ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cho biết: Chỉ định soi dạ dày rất rộng rãi. Khi bệnh nhân có triệu chứng nghi ngờ có bệnh lý ở đường tiêu hóa trên đều nên soi dạ dày. Các triệu chứng thường gặp nhất là:
- Đau thượng vị.
- Ói hoặc ói ra máu.
- Cảm giác khó tiêu, ợ hơi.
- Tiêu phân đen
Ngay cả khi chẩn đoán đã rõ ràng (viêm, loét hay u v.v). bệnh nhân cũng có thể được chỉ định nội soi dạ dày để lấy mẫu xét nghiệm tìm vi trùng hay tìm ung thư và sau một thời gian điều trị, bệnh nhân cần được soi lại để đánh giá kết quả.
Vì sao cần phải nội soi dạ dày?

ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cho biết: Ống tiêu hóa là một cơ quan rất khó chẩn đoán bệnh lý. Các phương pháp hiện đại như siêu âm, chụp cắt lớp điện toán (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) dù rất đắt tiền nhưng đôi khi vẫn chưa có thể chẩn đoán chính xác bệnh lý ống tiêu hóa. X Quang dạ dày bằng cách bơm baryt có thể dùng trong một số trường hợp nhưng vẫn không chính xác bằng nội soi. Qua máy nội soi, bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương rất nhỏ chỉ vài milimet, có thể sinh thiết để tìm ung thư, có thể xét nghiệm để tìm vi trùng Helicobacter pylori gây bệnh. Ngoài ra nội soi dạ dày còn có thể dùng để theo dõi quá trình điều trị các tổn thương loét, điều trị nhiễm khuẩn. Đối với các trường hợp đang xuất huyết, nội soi có thể được tiến hành khẩn cấp để phát hiện và điều trị chỗ chảy máu, tránh khỏi phải mổ

Về nội soi dạ dày có nguy hiểm không?
ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cho biết: Nói chung, đây là một thủ thuật an toàn và rất ít khi có tai biến. Các trường hợp thủng hay rối loạn tim mạch là rất hiếm gặp. Do tính chất an toàn của thủ thuật, nội soi dạ dày có thể thực hiện cả cho bệnh nhân ngoại trú mà không cần phải nhập viện. Riêng đối với bệnh nhân lớn tuổi, bệnh nhi nhỏ tuổi, có bệnh tim mạch cần được thăm khám đánh giá tình trạng tim mạch trước khi soi dạ dày.
Về người bệnh cần chuẩn bị gì trước khi nội soi dạ dày?
ThS. BS. Nguyễn Thái Bình trả lời: Việc chuẩn bị bệnh nhân là rất đơn giản:
- Người bệnh cần nhịn ăn uống trước khi soi ít nhất 6 giờ. Việc nhịn ăn nhằm ngăn ngừa khả năng ói, bảo vệ đường thở và giúp bác sĩ soi thấy rõ tổn thương.
- Nếu bệnh nhân đang phải uống thuốc, cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang uống.
Một chút tò mò, tôi hỏi anh về mối lương duyên dẫn anh theo nghề này? anh chỉ cười, còn hỏi lại chúng tôi khi còn bé có từng chơi trò bác sĩ khám bệnh không? Thật hay, tôi đáp anh, ngày thơ bé không chỉ chơi trò này mà tôi còn ao ước rằng lớn lên mình sẽ thành bác sĩ; rồi năm tháng chảy trôi, cuộc đời dắt tôi đi theo hướng khác nhưng ít nhiều tôi cũng có bóng dáng góp mặt bên cạnh nghề cao quý này, theo nhiệm vụ được phân công, tôi thường xuyên tổ chức những chương trình truyền thông, phổ biến kiến thức về chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng, ở nhiều nơi, khi đồng hành cùng những thày thuốc, những bác sĩ, nhiều người dân mái đầu đã bạc níu tay chúng tôi nói những lời cảm ơn, lay vạt áo gọi tôi là bác sĩ thực sự là vui, vui lắm.
Về anh, anh vốn là dân chuyên toán, cũng mang theo trong mình giấc mơ màu trắng, gia đình lại không có ai theo nghề này nên anh dứt khoát chuyển theo khối B, lựa chọn thi vào trường Đại học Y Hà Nội, theo khóa học 1993-1999, anh tiếp tục theo học nội trú đến năm 2003 rồi cả những năm tháng sau này, cho đến hiện nay anh vẫn liên tục theo đuổi các khóa học, khóa đào tạo trong và ngoài nước để cập nhật những kiến thức, kỹ thuật mới về chuyên khoa nội tiêu hóa, nội soi tiêu hóa can thiệp; tham gia chương trình nghiên cứu toàn cầu về viêm gan B, C Đã muộn nhưng cuộc nói chuyện của chúng tôi vẫn liên tục bị ngắt quãng bởi anh phải thăm khám cho bệnh nhân, chúng tôi cũng xin phép anh được ngồi lại cùng chứng kiến. Nhiều bệnh nhi nhỏ xíu, người thân đi cùng cứ định trả lời thay câu hỏi lại được anh ngăn lại, anh nhẹ nhàng chuyện trò, tỉ mỉ hỏi han và lắng nghe bệnh nhân kể về các triệu chứng bệnh của mình, rồi anh tiến hành thăm, khám, kiểm tra đánh giá kỹ càng từng triệu chứng lâm sàng của người bệnh trước khi đưa ra những chỉ định điều trị, bệnh nhân ra về còn được anh dặn dò chu đáo từ việc tái khám đến lưu ý trao đổi với anh qua điện thoại những diễn biến sau khi dùng thuốc quay sang chúng tôi anh nói, cuộc đời theo nghề và làm nghề của anh có những kỷ niệm mà theo anh mãi như hồi anh là sinh viên năm thứ ba, khi đi thực tập, thăm bệnh cho bệnh nhân chỉ được nghe bệnh nhân nói với mình mấy câu là hết trong khi anh theo dõi lại thấy họ chia sẻ, kể rất nhiều về bệnh tình của mình cho vị giáo sư hướng dẫn anh ngherồi anh nhận ra chính là do cách mình hỏi chưa tốt, anh đã cố gắng để thay đổi vì những thông tin từ người bệnh, những triệu chứng lâm sàng hỗ trợ rất nhiều cho chẩn đoán về bệnh tình của họ. Một kỷ niệm khác khi đối mặt với sinh tử của người bệnh, đó là trường hợp một bệnh nhân được chẩn đoán ung thư dạy dày được gia đình đưa đến khi quá muộn, trước cả ekip bệnh nhân đó vật vã, kích thích, nhiều người muốn buông tay, bản thân anh cũng đã quay đầu bước đi, được mấy bước anh quyết định quay trở lại cấp cứu bệnh nhân bằng mọi cách rồi bệnh nhân đó qua được tình trạng hiểm nghèo và sống thêm được một thời gian nữa. Qua lần đó anh luôn tự nhủ bản thân mình không bao giờ được đầu hàng, không bao giờ được dừng lại dù chỉ còn một tia hi vọng mong manh nhất vì quyết định của mình gắn với sinh tử của một con ngườiAnh nói, với nghề y, đối mặt với cái chết là điều không thể tránh khỏi. Những người làm nghề y bọn mình chưa bao giờ được huấn luyện cách đối mặt với mất mát và đối diện để thông báo cho gia đình người bệnh về sự mất mát này. Cuộc sống quá mong manh và nỗi đau để mất đi những sinh mạng mình đang giúp đỡ, cứu chữa là những vết sẹo không bao giờ xóa được, nhưng chính những đau xót ấy cộng cho mình thêm trách nhiệm, thêm sự cố gắng về chuyên môn về nghề để cứu chữa cho người bệnh.
Quay trở về với bệnh đường tiêu hóa, ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cũng khuyến cáo những người viêm dạ dày lâu năm bị teo dạ dày, có các tổn thương tiền ung thư như dị sản, loạn sản; kết quả xét nghiệm vi khuẩn Helicobacter pylori dương tính; tiền sử gia đình có người bị ung thư dạ dày và những người trên 40 tuổi bị viêm dạ dày tái phát nhiều lần, ít đáp ứng với điều trị thuốc thông thường... có nguy cơ ung thư dạ dày rất cao, cần sớm đi khám, nội soi sàng lọc để kịp thời điều trị. Nếu phát hiện ung thư dạ dày sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn đạt đến 90-95.
Kết thúc buổi chuyện trò, đề nghị ThS. BS. Nguyễn Thái Bình cho chụp một khuôn hình cá nhân mà anh nhất định không chịu, anh bảo người bệnh sẽ thấy anh qua những gì anh làm thôi, rồi anh cho chúng tôi xem rất nhiều hình ảnh được lưu trữ về những tổn thương tiêu hóa được phát hiện nhờ nội soi, xin được giới thiệu tại đây thay cho lời kết.