LIỆT MẶT - LIỆT VII NGOẠI BIêN Thông tin y tế, Vì sức khỏe cộng đồng Dây thần kinh mặt (Dây VII...

 LIỆT MẶT - LIỆT VII NGOẠI BIêN
Thông tin y tế, Vì sức khỏe cộng đồng

Dây thần kinh mặt (Dây VII) là dây thần kinh chi phối vận động cơ mặt và vùng cổ, thực hiện các động tác nhăn trán, nhắm mắt, hỉnh mũi, cười, huýt gió, phồng má,... các biểu cảm cảm xúc tinh tế được thể hiện qua từng thớ cơ nhỏ trên mặt đều được thần kinh này điều khiển.

Ngoài ra dây thần kinh VII còn chi phối cơ vùng tai giữa liên quan đến bộ phận tiếp nhận âm thanh và đảm nhiệm cảm nhận vị giác ở 2 / 3 trước lưỡi (vị mặn và ngọt là chủ yếu).

Bệnh liệt mặt ngoại biên là bệnh lý tổn thương đường dẫn truyền ngoại biên của dây thần kinh VII, có hai nhóm nguyên nhân chính:

Nguyên phát: do mạch máu nuôi của dây thần kinh bị co thắt gây thiếu máu cục bộ, phù, chèn ép dây thần kinh. Các trường hợp liệt tự phát thường tiến triển cấp tính có liên quan đến yếu tố lạnh.
Thứ phát: Sau nhiễm siêu vi (thường gặp là Zona vùng hạch gối), chấn thương gây vỡ xương đá (vùng trong tai), u chèn ép, tổn thương thần kinh do đái tháo đường, các bệnh lý tự miễn, liệt dây VII xuất hiện khi thai trên 6 tháng (do phù, ứ trệ tuần hoàn tĩnh mạch và rối loạn chuyển hoá vitamin, tiên lượng tốt sau khi sinh)

Các triệu chứng gợi ý liệt mặt ngoại biên là gì?
Đột ngột thấy hai bên mặt mất cân đối, nửa mặt bên liệt bất động, mất nếp nhăn trán, mắt nhắm không kín, lông mày sụp xuống, rãnh mũi - má mờ, góc mép miệng bị xệ xuống, bị chảy dãi hoặc nước một góc miệng, người bệnh không làm được các động tác: phồng má, cười, chu môi, hỉnh mũi, nhăn trán,...
Nếu thấy những triệu chứng trên, NB nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị phù hợp, quan trọng hơn là phân biệt liệt liệt mặt ngoại biên với dấu hiệu tổn thương thần kinh trung ương trong bệnh cảnh đột quỵ.

Có các phương pháp nào để điều trị liệt mặt ngoại biên?
Điều trị nội khoa: các nhóm thuốc ức chế tình trạng viêm (corticoid); nhóm kháng virus, nhóm thuốc giãn mạch (trong trường hợp tổn thương do co mạch máu nuôi), nhóm thuốc tái tạo bao myelin (bao quanh sợi trục thần kinh) và nhóm tăng dẫn truyền thần kinh.
Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật giải phóng dây thần kinh trong ống thần kinh mặt do viêm tai, phẫu thuật vùng bị u chèn ép,...
Kết hợp với y học cổ truyền:
Châm cứu/ Cấy chỉ các huyệt vùng mặt như: Dương bạch, Thái dương, Toán trúc, Ty trúc không, Nghinh hương, Địa thương, Giáp xa, Nhân trung, Thừa tương... Có thể gia thêm huyệt Hợp cốc đối bên liệt.

Kết hợp dùng thuốc có nguồn gốc thảo dược: hồng hoa, xích thược, kê huyết đằng, hoàng kỳ, kim ngân hoa,

Bên cạnh châm cứu và dùng thuốc, xoa bóp và tập vận động cơ vùng mặt cũng đóng vai trò quan trọng cho tiến trình hồi phục sau liệt mặt.

Nếu không điều trị, liệt VII ngoại biên có thể tự hết không?
Có thể hồi phục tùy thuộc vào nguyên nhân gây tổn thương, đối với nhóm nguyên nhân nguyên phát (thường do co mạch máu nuôi), liệt mặt ngoại biên có thể tự hồi phục kể cả khi chưa điều trị. Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp do thời gian co mạch quá lâu, dây thần kinh cần thời gian hồi phục, các cơ mặt bị mất sự chi phối trở nên trơ, nhão và dần chuyển co cứng. Vì vậy, để phát hiện sớm nguyên nhân gây bệnh, loại trừ những nguyên nhân thứ phát nguy hiểm (như u chèn ép), người bệnh cần đến cơ sở y tế để được điều trị tích cực, có phương pháp phục hồi vận động cơ vùng mặt là rất cần thiết để trả lại nét mặt tự nhiên và tự tin cho người bệnh.
***
Để được tư vấn và khám bệnh, vui lòng đăng ký tại Cơ sở 3 - Bệnh viện Đại Học Y Dược
221B Hoàng Văn Thụ, phường 8, quận Phú Nhuận, TPHCM.
Thời gian phát số khám bệnh từ thứ Hai đến thứ Sáu: 06h00 - 16h30, thứ Bảy: 06h00 - 11h30.
Thời gian khám bệnh từ thứ Hai đến thứ Sáu: 07h00 - 16h30, thứ Bảy: 07h00 - 11h30.
Phòng khám ngoài giờ làm việc với khung giờ sau:
Từ thứ 2 đến thứ 6: 16g30 - 19g30
Thứ 7: 13g00 - 19g30
Chủ nhật: 7g00 - 11g30
Xem lịch khám của bác sĩ tại Website: http://lk3.bvdaihoc.com.vn/xembs/LKB2DBacSilist.asp
- Điện thoại: (028) 38420070 / 38444771