Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ UNG THƯ GAN **************************************** Ung thư gan là căn bệ...

 NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ UNG THƯ GAN
****************************************

Ung thư gan là căn bệnh ung thư phổ biến thứ 6 trên thế giới với với trên 782.000 người được chẩn đoán mỗi năm. Theo báo cáo của ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2018 trên thế giới mỗi năm có khoảng 841.000 ca mắc mới ung thư gan và 781.000 người tử vong vì căn bệnh này. Ung thư gan cũng là bệnh ung thư có tỉ lệ mắc mới cao nhất ở nước ta trong năm 2018 với 25.335 trường hợp và đặc biệt tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gần tương đương số người mắc bệnh.

Yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc ung thư gan
Nguyên nhân trực tiếp gây ung thư gan chưa rõ ràng, cơ chế gây ung thư được cho là do rối loạn cấu trúc AND của nhân tế bào. Có nhiều yếu tố nguy cơ có thể làm rối loạn cấu trúc gây đột biến gen như:
Viêm gan virus
Có sự liên quan giữa viêm gan vi rut B và C với ung thư gan nguyên phát. Ở Việt Nam, 81 bệnh nhân ung thư gan có kháng nguyên HbSAg (+) (viêm gan so với nhóm bệnh thường là 15. Theo H.H. Hann (2004), 60 ung thư tế bào gan (HCC) có liên quan tới viêm gan B và 25 có liên quan đến viêm gan C.
Xơ gan
Ung thư gan thường gặp ở bệnh nhân xơ gan. Ở Việt Nam, 52 - 80 số bệnh nhân ung thư gan có xơ gan (tỷ lệ này ở Đức là 50 và ở Mỹ là 89), trong đó đa số là xơ gan do rượu.
Các chất gây hoại tử tế bào gan và xơ gan
- Nấm mốc Aflatoxin từ lạc, đỗ mốc.
- Chất độc: nhất là chất độc màu da cam (dioxin) làm rụng lá cây. Tetraclorua carbon, các chất màu Azo hoặc nitrosamin gây ung thư gan trên thực nghiệm.
Chế độ ăn uống: Thức ăn bị mốc, uống rượu nhiều, chế độ ăn ít đạm, nhiều mỡ, ít sinh tố B1

Triệu chứng lâm sàng

Các triệu chứng nghèo nàn, rất khú chẩn đoán sớm nếu không có các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Khi các triệu chứng rõ thường ở giai đoạn muộn, tiên lượng nặng.
Triệu chứng cơ năng và toàn thân
- Đau tức vùng gan liên tục.
- Chán ăn, mệt mỏi.
- Gầy sút cân nhanh.
- Đôi khi có sốt nhẹ, chỉ sốt cao khi khối u hoại tử hoặc áp xe hóa.
- Có thể gặp vàng da nhẹ do suy gan hoặc khối u làm tắc mật.
Triệu chứng thực thể
- Gan to, mật độ rắn chắc, bề mặt lổn nhổn không đều, ấn tức không đau, di động, u to nhanh đôi khi nghe thấy tiếng thổi tâm thu trên khối u (11 - 29).
- Ở giai đoạn muộn có thể gặp:
+ Cổ chướng (20 - 40): dịch thường lẫn máu.
+ Lách to, tuần hoàn bàng hệ, vàng da

Tiên lượng:
- Thường là nặng, tiên lượng xấu nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
- Các biến chứng: Cổ chướng ung thư, chèn ép đường mật trong gan, xuất huyết tiêu hóa cao, vỡ khối u, chèn ép tĩnh mạch trên gan hoặc tĩnh mạch chủ dưới.
- Di căn: Trong gan, phổi, màng phổi, xương, hạch, não

Điều trị: Điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức, việc lựa chọn phương pháp điều trị ung thư gan phải phụ thuộc vào mức độ lan rộng của tổn thương và tình trạng xơ gan, các phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến bao gồm: phẫu thuật, ghép gan, phá hủy u tại chỗ, nút hóa chất động mạch gan, xạ trị, xạ trị trong chọn lọc điều trị ung thư gan bằng hạt vị cầu phóng xạ Y90, hóa trị hay điều trị nhắm trúng đích.

Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam. Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,. Ngoài ra tiêm đầy đủ vacxin phòng viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan để giảm nguy cơ mắc bệnh. Khi nghi ngờ mắc ung thư gan, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu, thăm chụp cắt lớp, sinh thiết gan để đưa ra kết luận chính xác

Là cơ sở chuyên khoa đầu ngành trong quân đội và cả nước về khám chữa bệnh, bệnh viện trung ương quân đội 108 luôn không ngừng nghiên cứu, tiếp thu phương pháp điều trị mới để có được hiệu quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân nói chung, ung thư gan nói riêng. Việc điều trị khỏi ung thư phụ thuộc nhiều vào từng loại ung thư cũng như giai đoạn của bệnh, nếu được chẩn đoán và điều trị sớm thì khả năng thành công càng cao. Hãy bảo vệ sức khỏe của mình bằng cách khám tầm soát phát hiện sớm ung thư.

Thực hiện: BS. Trần Văn Thanh Khoa Điều trị Gan, Mật, Tụy, Bệnh viện TWQĐ 108
*****************************************