Khám và Phẫu thuật theo yêu cầu - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 XẸP THÂN ĐỐT SỐNG Xẹp đốt sống là biến chứng hay gặp của bệnh lý loãng xương, xảy ra khi khối xươ...

 XẸP THÂN ĐỐT SỐNG

Xẹp đốt sống là biến chứng hay gặp của bệnh lý loãng xương, xảy ra khi khối xương hoặc thân đốt sống bị xẹp, biến dạng, giảm chiều cao thân đốt sống và gây ra đau đớn dữ dội. Vị trí thường gặp của bệnh là: xẹp đốt sống đoạn ngực thắt lưng (T11 đến L2)
Bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động. Tỉ lệ mắc bệnh nhiều hơn với những người lớn tuổi.
Nguyên nhân bệnh Xẹp đốt sống
Có rất nhiều nguyên nhân xẹp đốt sống như: chấn thương cột sống, loãng xương, u thân đốt sống, đa u tủy xương... nhưng trong đó loãng xương là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xẹp đốt sống.
Cụ thể hơn, đối với những người bị loãng xương, các nguyên nhân sau sẽ dẫn đến bệnh lý xẹp đốt sống:
Các chấn thương té ngã, cố gắng nâng một vật nặng là nguyên nhân gây xẹp đốt sống ở bệnh nhân loãng xương trung bình.
Đối với người bình thường và không bị loãng xương, những tai nạn trầm trọng như tai nạn giao thông, chấn thương do chơi thể thao, ngã cao sẽ gây ra xẹp đốt sống.
Xẹp đốt sống nguyên nhân do ung thư di căn: thường gặp ở những người dưới 55 tuổi, không bị chấn thương hay chấn thương nhẹ, lúc này các tế bào ung thư di căn tới xương cột sống làm phá hủy nơi đây, dẫn đến xương bị yếu rồi xẹp đốt sống.
Triệu chứng bệnh Xẹp đốt sống
Các triệu chứng biểu hiện rõ rệt nhất của bệnh gãy - xẹp lún đốt sống đó là cảm giác ĐAU khi vận động. Gãy - xẹp đốt sống có thể gây ra các triệu chứng dưới đây:
- Đột ngột đau lưng: Cảm giác đau lưng đột ngột.
- Cơn đau tăng lên khi đứng hoặc đi lại: Việc vận động, đi lại khiến cho bệnh nhân gặp nhiều đau đớn.
- Giảm đau khi nằm ngửa: Cơn đau sẽ dịu xuống khi bạn nằm xuống.
- Hạn chế cử động cột sống: Khi cử động cột sống sẽ khiến cho bạn đau.
- Có thể làm giảm chiều cao nguời bệnh: Chiều cao của người bệnh có thể bị giảm xuống.
- Có thể làm biến dạng cột sống.
Đối tượng nguy cơ bệnh Xẹp đốt sống
Những đối tượng nguy cơ dễ bị xẹp đốt sống là:
Phụ nữ mãn kinh sẽ có tình trạng loãng xương tiến triển nhanh hơn nên dễ bị xẹp đốt sống.
Những người bị loãng xương thứ phát kèm với phát triển thể chất kém từ nhỏ: còi xương, suy dinh dưỡng cũng dễ mắc bệnh xẹp đốt sống.
Người có tiền sử gia đình bị loãng xương cũng có khả năng mắc bệnh cao hơn.
Người ít chơi thể thao, ít vận động ngoài trời, sử dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá.
Người bị các bệnh lý: thiểu năng tuyến sinh dục nam và nữ như suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm, cắt buồng trứng, thiểu năng tinh hoàn..., bệnh nội tiết như cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, suy thận mãn hoặc phải chạy thận nhân tạo lâu ngày..., bệnh lý xương khớp mạn tính như viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp cũng dễ có nguy cơ bị loãng xương dẫn đến xẹp đốt sống.
Chẩn đoán Xẹp đốt sống
Ngoài những biểu hiện lâm sàng, cần làm thêm những kỹ thuật cận lâm sàng để củng cố chẩn đoán, đưa ra tiên lượng và có phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân:
Chụp X quang: Hình ảnh thân đốt sống giảm chiều cao, ngoài ra đánh giá mức độ thoái hóa cột sống, mức độ biến dạng cột sống
Chụp cắt lớp vi tính: Đánh giá chính xác mức độ tổn thương thân đốt và những cấu trúc bên trong và bao quanh nó. Kỹ thuật này hay được kết hợp với chụp tủy sống cản quang, giúp biết được chi tiết của xương và hiện tượng hẹp ống sống.
Chụp cộng hưởng từ: cho thấy được tủy sống, các rễ thần kinh và những tình trạng phì đại, thoái hóa hay khối u.
Đo đậm độ xương: xác định mật độ khoáng của xương để xác định rõ tình trạng loãng xương ở bệnh nhân.
Điều trị Xẹp đốt sống
Điều trị xẹp đốt sống không cần phẫu thuật:
Bệnh nhân được nằm nghỉ tại giường trong thời gian ngắn, dùng thuốc và nẹp.
Bệnh nhân bị giới hạn một số hoạt động.
Thuốc giảm đau OTC, thuốc giảm đau gây nghiện, thuốc kháng viêm không steroid, thuốc giãn cơ được sử dụng cho bệnh nhân.
Nẹp được dùng để nâng đỡ bệnh nhân và hạn chế cử động vị trí bị xẹp đốt sống.
Điều trị tạo hình thân đốt bằng phương pháp bơm xi măng
Phương pháp được thực hiện trong một đến hai giờ đồng hồ và phụ thuộc vào số đốt sống điều trị.
Kim nhỏ chứa xi măng xương acrylịc với công thức riêng (xi măng sinh học) được tiêm vào đốt sống xẹp. Sau đó, xi măng sẽ cứng lại và làm ổn định đốt sống bị gãy xẹp.
Phòng ngừa bệnh Xẹp đốt sống
Để phòng ngừa cũng như phát hiện kịp thời tình trạng xẹp đốt sống, chúng ta cần lưu ý những đặc điểm sau:
Đối với người cao tuổi, nhất là phụ nữ mãn kinh cần phải có chế độ sinh hoạt điều độ về dinh dưỡng và tập luyện. Nên bổ sung các khoáng chất và vitamin cùng với ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Hạn chế sai tư thế khi thực hiện các động tác, tránh những tư thế xấu.
Tránh lao động, hoạt động quá mạnh.
Tham gia các bài tập giúp cơ thể khỏe mạnh và dẻo dai hơn.
Nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện xẹp đốt sống kịp thời.